Pankreas kanseri nedir? Pankreas sindirim sisteminin bir parçasıdır. Midenin alt arka kısmına komşu, karın arka duvarına yerleşmiştir. Baş kısmı onikiparmak bağırsağı tarafından çevrelenmiştir. Bir armuta benzer şekilde kuyruk kısmı dalağa kadar uzanır. Pankreas sindirime yardımcı enzimler salgılar. Salgılar safra kanalıyla birleşen pankreas kanalı vasıtasıyla onikiparmak bağırsağına boşaltılır. Sindirimle ilgili salgıları pankreasın ekzokrin salgılarını oluşturur. Pankreasın direkt kana geçen salgıları endokrin salgılarıdır. Endokrin salgılar kan şekerini düzenler. İnsülin ve glukagon pankreasın temel endokrin salgıları, başka bir deyişle hormonlarıdır.
Pankreas kanserlerinin %75’i pankreasın baş veya boyun kısmında oluşur. Pankreas kanserlerinin %95’i pankreas kanalından köken alan duktal adenokarsinom tipi kanserlerdir. Pankreas kanserlerinin geri kalanları sindirim enzimlerin salgılandığı asiner hücrelerden köken alırlar. Bu tip kanserlere ekzokrin pankreas kanseri denir. Pankreasta ayrıca endokrin hücrelerden kaynaklanan insülinoma ve glukagonoma tipi kanserler de olabilir.
Kansere bağlı ölümlerin en sık dördüncü nedeni pankreas kanseridir.
Pankreas Kanseri Nedenleri ve Belirtileri
Bilim dünyasında, pankreas kanserinin sebebi konusunda tam bir fikir birliği bulunmamaktadır. Ama kabul edilen bir çok risk faktörü bulunmaktadır.
Pankreas Kanseri Risk Faktörleri :
- Tütün kullanma
- Diyabet
- Kronik alkol kullanımı
- Kronik pankreatit
- Yağ ve hayvansal proteinlerden zengin diyetle beslenme
- Şişmanlık
- Aile öyküsü
- Genetik koşullar
- Helikobacter pylori enfeksiyonu
- Hepatit B virüsü
- Pestisit maruziyeti
Pankreas Kanserinde Belirti ve Bulgular :
Pankreas kanseri erken evrelerde çoğunlukla herhangi bir semptoma neden olmaz veya zayıflama, halsizlik, bulantı, yorgunluk, karın veya bel ağrısı gibi spesifik olamayan şikayetlere neden olabilir. Sinsi seyreder. Tümör çevreleyen dokuyu istila edebilecek kadar büyüdüğünde ve/veya pankreas ve safra kanalını tıkamaya başladığında belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Bu belirtilerden bazıları pankreas kanseri dışındaki nedenlerden de kaynaklanabilir. Bu nedenlerle, hekim veya hastanın şüpheciliği erken tanıda faydalı sonuçlar doğurabilir. Pankreas kanseri çoğunlukla hızlı ilerler. Bu nedenle erken tanı son derece önemlidir. Erken tanı için sık görülen belirtilerin, her ne kadar spesifik olmasalar da, bilinmesi önemlidir.
Pankreas Kanseri Belirtileri :
- Ciddi kilo kaybı: Pankreas kanserinin karakteristik özelliğidir.
- Sarılık: Ağrısız tıkanma sarılığı; pankreas başı kanserlerinin sık bulgusudur.
- Karın ağrısı: Özellikle gece başlayan ve azalmayan, inatçı ağrı.
- Sırt ağrısı
- Koyu idrar
- Yağlı, açık renkli dışkı
- İştahsızlık
- Bulantı
- Barsaklarda gaz ve şişkinlik
- Kaşıntı: Genelde hastaların en sıkıntılı semptomudur.
- Yorgunluk
- Zayıflık
- Diyabet: Önceki birkaç yılda başlayan
- Depresyon
- Tromboflebit
- Safra kesesinde büyüme
- Hepatomegali
- Karında asit
- Bacaklarda ödem
- Splenomegali
- Göbek çevresinde nodül
- Makatta ele gelen kitle
- Sol köprücük kemiği çevresi ve boyunda nodül
Pankreas Kanseri Kimlerde Görülür?
Pankreas kanseri riski yaşla birlikte artar. En sık 50 yaş üstünde görülür. Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür. Ailesinde pankreas kanseri hikayesi olanlarda görülme ihtimali daha yüksektir.
Pankreas Kanserinde Prognoz
Ne yazık ki, pankreas kanseri hastalarının %50 den fazlası tanı konulduğunda ileri safhadadırlar. Ayrıca, tecrübeler pankreas kanserli hastalarda ameliyattan kısa süre sonra kanserin yeniden oluştuğunu göstermektedir. Vakalar çoğunlukla hızlı seyirli olup cerrahi, kemoterapi ve radyoterapiye düşüktür.
Pankreas Kanseri için 5 Yıllık Sağkalım Oranları :
Evre I ve Evre II’de % 27
Evre III ve Evre IV’te % 2’dir.
Klasik Tıbbi Yaklaşımda Pankreas Kanseri için Tedavi Yaklaşımları :
- Cerrahi
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Palyatif tedaviler
- Kanser destek tedavileri (fitoterapi, homeopati vb.)
Ayrıca pankras kanseri tedavisinde destek olarak biofeedback uygulamaları da kullanılabilir. Bunun yanı sıra, karaciğer ve böbrek detoksları, beslenmenin düzenlenmesi, izin verildiği ölçüde egzersiz uygulamaları faydalı olabilir. Kanser hastalarının tedavisinde bağışıklık sisteminin güçlü olması çok önemlidir. Bağışıklığı baskılayan uygulamalardan uzak durulması ve aksine bağışıklığı uyaran desteklerin artırılası son derece önemlidir.
Pankreas ve safra yollarından kaynaklanan kanserlerde tanı genellikle geç konulduğundan, zaman kaybetmeksizin destek tedavilerine başlanmasıdır. Bu hastalarda diyetin düzenlemesi önemlidir. Diyet alkali diyet şeklinde olmalıdır. Katı gıdalar azaltılıp, mümkün olan likit fazdaki uygulamalara geçilmelidir.
Pankreas Kanser Nasıl Önlenir?
Pankreas kanserini önlemek için yapılabilecekler sınırlıdır. Bununla birlikte, meyve ve sebzelerden zengin diyet pankreas kanseri riskini azaltacaktır. Sağlıklı beslenerek obeziteden uzak durulamalıdır. Ayrıca, hayvansal proteinler, işlenmiş etler ve yağlı gıdalar da sınırlandırılmalıdır. Pankreatitin sık sebeplerinden olan alkolden uzak durulmalıdır. Vücut direncini artırmak amacıyla bağışıklık hücrelerini artıran desteklere yönelmek gerekir.
Bağışıklık Sistemi Sağlığı :
Sağlıklı bir bağışıklık sistemi vücudun en iyi savunmasıdır. Zayıf bağışıklık sistemi, hastaların kansere yakalanmalarının ana sebebi olmakla kalmaz, aynı zamanda kanser bağışıklık sistemini daha da zayıflatabilir. Ek olarak, kemoterapi ve radyoterapide bu olumsuz duruma katkıda bulunur. Beta-glukanlar bağışıklık sistemini düzenleyerek daha verimli hale getirir. Ayrıca, beta-glukanlar, tümörlere veya virüslere bağlanan ve yok etmek için doğal kimyasallar salgılayan lenfositleri uyarır.
Kısaca sağlıklı bir bağışıklık sistemi için:
Sigara içmeme.
Meyve, sebze ve tam tahıllarda yüksek ve doymuş yağ oranı düşük bir diyet.
Düzenli egzersiz.
Sağlıklı kilo verme.
Kan basıncını düzenle.
Alkolden uzak dur.
Düzenli ve yeterli uyku.
Çiğ etten uzak dur.
Hijyen kurallarına uy.
Düzenli sağlık taraması yaptır.